Czy słowa znowuż i podobnież są poprawne i (nawiązując do określenia brak) można powiedzieć: „objawów patologicznych brak’’ – co często pojawia się w lekarskich epikryzach? Dla mnie brak oznacza, że coś powinno być, a nie ma – np. brak kończyny, brak logiki, brak dobrego wychowania. Czy tak? Jednak ostatnio przekonywano mnie, że nie mam racji. Jeśli tak, to gdzie jest racja lub reguła?
Dzięki za wyjaśnienia B. Sz-M.

Czym różni się wyrażenie „po dziś dzień” od wyrażenia „w dniu dzisiejszym”, czy to pierwsze jest poprawne a drugie uznaje się za zło konieczne języka urzędowego?

Encyklopedia PWN zawiera hasło Polak-katolik o znaczeniu ‘stereotyp historyczny, ukształtowany w XVII w.’. W różnych tekstach można jednak spotkać zestawienie Polak katolik (= Polak wyznania katolickiego). Czy pisownię z łącznikiem można uznać za prawidłową?

Szanowni Państwo,
jak powinna wyglądać dobrze spolszczona wersja następujących pojęć: coca-colonization, mcdonaldization i disneyfication (czasem w literaturze można też spotkać formę disneyization)?
Mam też pytanie o to, jak brzmi dopełniacz od nazwy McDonald’s. Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku,
Katarzyna Pawlak (Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego)

Szanowni Państwo,

jakiś czas temu zaciekawiła mnie wymowa słowa „biblioteka”. Przez lata było dla mnie oczywiste, że słowo to wymawia się tak, jak się je zapisuje, czyli „biblioteka”. W pewnym momencie zwróciłem jednak uwagę, że szczególnie starsze pokolenie mówi: „byblioteka” albo „bybloteka”. Która wymowa jest wzorcowa i z czego mogą wynikać takie rozbieżności w wymowie?

Mam pytanie dotyczące czasownika prosić. Według słownika poprawnej polszczyzny powinno się mówić „Proszę o kawę”, czy zatem lepiej powiedzieć właśnie „Proszę o kawę (chleb, dwa piwa itp.)”, czy poprawną formą będzie także „Proszę kawę (chleb, dwa piwa)”. A może jest jakaś różnica znaczeniowa między tymi dwoma wyrażeniami?
Z góry dziękuję za wyjaśnienia. Pozdrawiam.

Czy poprawne jest wyrażenie posiadać dostęp do czegoś? Czy nie powinno użyć się zamiast tego mieć dostęp?

Pewnie czas temu Rada Języka Polskiego pisała „Posiadać znaczy ‘być właścicielem czegoś, co ma dużą wartość materialną, np. nieruchomości, ziemi, zasobów pieniężnych itp.'”. Nie dopuszczano  dostępu do pojęć abstrakcyjnych.

Natomiast obecnie słownik PWN podaje także inne możliwości:

«mieć jakieś możliwości, dysponować czymś»

https://sjp.pwn.pl/sjp/posiadac-I;2505655.html

Szanowny Panie Profesorze,
chciałabym się dowiedzieć, czy sformułowanie po temu jest poprawne? Na przykład we fragmencie zdania: „Nie bez pewnych zresztą po temu racji…”. Wiem, że w staropolszczyźnie („Miło szaleć, kiedy czas po temu”) była taka konstrukcja stosowana, ale czy jest akceptowana we współczesnych tekstach?
Dziękuję z góry za odpowiedź i pozdrawiam,
Julia

Czy wyrażenie rąbać tyłek jest zlepkiem słów o znaczeniu potocznym, pospolitym czy wulgarnym?

Chciałabym się dowiedzieć, czy przed słowem poza stawiamy przecinek? Traktuję je jako synonim słowa oprócz i wydaje mi się, że nie powinno być przecinka. W jednym z oświadczeń dołączanych do wniosku o przyznanie świadczeń rodzinnych znajduje się następująca klauzula: „Oświadczenie zawiera wszystkie dochody nieopodatkowane wymienione powyżej poza dochodami nieopodatkowanymi znanymi OPS z urzędu”. Pomijam tu kwestię, czy przytoczone zdanie jest poprawnie skonstruowane.